Một trong những nội dung được giảng dạy tại các khóa đào tạo tăng tốc cho start-up chính là Design thinking.
Design thinking hay tư duy thiết kế là một mô hình được tạo ra để giúp tìm kiếm giải pháp cho một vấn đề nào đó. Nó giúp các tổ chức, doanh nghiệp tập trung vào những sản phẩm mà họ đang tạo ra. Khi bạn ngồi xuống để tạo ra một giải pháp cho nhu cầu kinh doanh, câu hỏi đầu tiên phải luôn là khán giả thật sự cần gì đằng sau nó? Bạn mang tới giải pháp, giải quyết vấn đề gì cho họ? Quy trình này không chỉ thân thuộc với các nhà sáng tạo, mà nó còn là kim chỉ nam cho cả các doanh nghiệp hay bất kỳ ai có vấn đề muốn solve.
Phương pháp này đặt người dùng cuối là trọng tâm của mọi quá trình ra quyết định. Lợi ích của tư duy thiết kế là thông qua sự đồng cảm với khách hàng, do đó bạn có thể tạo ra các sản phẩm và trải nghiệm thực sự giúp ích cho mọi người và thậm chí thay đổi cuộc sống.
Vậy Quy trình Design Thinking gồm các bước nào?
EMPATHIZE (Cảm thông – Đồng cảm)
Mỗi khi gặp một vấn đề khó khăn, bạn hãy đặt câu hỏi để tìm hiểu sâu sắc ngọn nguồn vấn đề. Thấu hiểu những nhu cầu, những nỗi khó khăn mà nó gây ra. Quan trọng nhất là đặt mình vào vị trí của họ để tìm được các “nỗi đau” cần được cảm thông. Đặt mình vào vị trí người dùng/ khách hàng, trong bối cảnh của họ để tìm ra được vấn đề cần giải quyết. Để làm được điều này, các nhà thiết kế được khuyến khích bỏ qua tất cả các giả định (bởi vì các giả định có thể cản trở sự đổi mới!) về vấn đề, người tiêu dùng và thế giới nói chung. Điều này cho phép họ xem xét một cách khách quan mọi khả năng về khách hàng và nhu cầu của họ.
Các hoạt động tiêu biểu bạn có thể làm:
- Quan sát: Đến tận nơi, nhìn tận chỗ, cảm “nỗi đau”
- Phỏng vấn định tính: Bạn sẽ tổ chức các cuộc phỏng vấn trực tiếp với một số ít người dùng của mình để hiểu thái độ của họ về chủ đề bạn đang khám phá. Yêu cầu ai đó kể một câu chuyện về lần cuối cùng họ gặp phải vấn đề mà bạn đang điều tra hay cung cấp một mô tả làm nổi bật các chi tiết mà bạn có thể chưa xem xét đến.
- Đắm chìm: Step in their shoes – xỏ chân vào giày của người khác
DEFINE (Mô tả vấn đề)
Tập hợp tất cả thông tin thu thập được trong giai đoạn đầu, bước tiếp theo là xác định tuyên bố vấn đề một cách rõ ràng. Xác định vấn đề nên được nắm bắt theo hướng lấy con người làm trung tâm hơn là tập trung vào các mục tiêu kinh doanh. Ví dụ: thay vì đặt mục tiêu tăng 20% số lượt tải app, mục tiêu lấy con người làm trung tâm sẽ là giúp các cô mua ve chai tìm được khách như hình bên dưới.
Dựa trên những thất vọng, bạn đã quan sát hoặc nghe nói về, đưa ra các câu hỏi về cách bạn có thể giải quyết chúng.
Hoạt động tiêu biểu bạn có thể làm:
Phân cụm và Chủ đề: Có rất nhiều cách khác nhau để thực hiện giai đoạn Xác định, nhưng có thể nói rằng bạn sẽ cần một bảng ghi chú chứa đầy những trích dẫn, quan sát và ý tưởng mà bạn đã nghe được trong suốt quá trình nghiên cứu của mình. Nhóm và tập hợp các ý tưởng lại với nhau cho đến khi bạn tìm thấy chủ đề nổi bật nhất. Khi bạn càng đào sâu vào các thông tin trong quá trình tìm đồng cảm, hãy tập trung vào việc xác định các mẫu và vấn đề trong một nhóm người đa dạng. Thu thập thông tin về cách mọi người hiện đang giải quyết vấn đề chính là cách đưa ra giải pháp sáng tạo hơn. Bạn không thể giải quyết tất cả các vấn đề của người dùng. Biết những vấn đề quan trọng nhất hoặc tác động mạnh nhất mà bạn muốn xem xét khi tiến lên.
Ideate – Sáng tạo giải pháp
Bây giờ vấn đề đã rõ ràng, đã đến lúc suy nghĩ tìm cách giải quyết những nhu cầu chưa được đáp ứng đó. Bạn thu thập càng nhiều ý tưởng càng tốt khi bắt đầu, để cuối cùng, nhóm của bạn có thể điều tra và kiểm tra chúng.
Giai đoạn hình thành ý tưởng đánh dấu sự chuyển đổi từ xác định vấn đề sang khám phá các giải pháp. Nó luân chuyển giữa việc tạo ra ý tưởng và đánh giá, nhưng điều quan trọng là mỗi quá trình vẫn tách biệt với nhau. Khi đã đến lúc nảy sinh ý tưởng, hãy thực hiện nhanh chóng mà không cần tập trung vào chất lượng hoặc tính khả thi của ý tưởng lúc này. Sau khi các ý tưởng được thu thập, chuyển sang giai đoạn đánh giá. Đây là nơi bạn có thể đi xung quanh phòng và thảo luận về các ý tưởng được trình bày để làm rõ nếu cần.
Giai đoạn lên ý tưởng thường là giai đoạn rất sáng tạo và tự do cho một nhóm vì họ được phép nghĩ ra những ý tưởng mới mẻ trước khi quyết định những gì họ sẽ làm nguyên mẫu.
Prototype – Thử nghiệm
Đã đến lúc thử nghiệm! Thông qua thử và sai, nhóm của bạn xác định giải pháp nào trong số các giải pháp khả thi có thể giải quyết tốt nhất (các) vấn đề đã xác định. Điều này thường sẽ bao gồm các phiên bản thu nhỏ của các sản phẩm hoặc hệ thống được đề cập để bạn có thể trình bày và nhận phản hồi từ những người mà họ muốn phục vụ.
Mục tiêu là bắt đầu với phiên bản có độ trung thực thấp của giải pháp dự kiến và cải thiện nó theo thời gian dựa trên phản hồi. Bắt đầu với một nguyên mẫu giấy có thể giúp bạn học nhanh chóng với nỗ lực tối thiểu. Nguyên mẫu phải là một bản mô tả thực tế về giải pháp cho phép bạn hiểu được những gì hiệu quả và không hiệu quả. Nó được thay đổi và cập nhật dựa trên phản hồi từ Giai đoạn thử nghiệm trong một chu kỳ lặp đi lặp lại. Bản chất chi phí thấp, nhẹ của tạo mẫu cũng cho phép bạn phát triển nhiều giải pháp để thử nghiệm song song nhằm xác định giải pháp tốt nhất có thể để đáp ứng những nhu cầu chưa được đáp ứng của người dùng.
Kiểm tra
Tất cả các công việc và thông tin kết hợp với nhau để kiểm tra sản phẩm trong giai đoạn cuối cùng. Điều quan trọng cần lưu ý là đây vẫn là một giai đoạn tương tác. Bạn sẽ muốn nhận được phản hồi từ người dùng của mình — giống như bạn đã làm trong giai đoạn Đồng cảm. Sự khác biệt là bạn đang cho họ xem nguyên mẫu của bạn để nhận phản hồi về việc liệu nó có giải quyết được vấn đề của họ hay không.
Thử nghiệm là điều cần thiết bởi vì mọi thứ cuối cùng phải là về những người sẽ sử dụng sản phẩm của bạn. Bây giờ là lúc để xem lại việc “xác định vấn đề” và đảm bảo rằng giải pháp cuối cùng đang đáp ứng những nhu cầu đó và giải quyết “nỗi đau”.
Bạn muốn xem những người thực tế nghĩ gì về ý tưởng của bạn. Giai đoạn này cho phép tất cả các chi tiết được tinh chỉnh để tạo ra giải pháp tốt nhất có thể.
Design thinking là phương pháp rất phổ biến trên thế giới, đặc biệt mang tính kết nối giữa con người với con người, đoàn kết và thực tiễn cao. Design thinking cũng thúc đẩy mỗi cá nhân suy nghĩ liên tục, tích cực, đưa ra những ý tưởng mới và táo bạo, không có điểm dừng cho sự tưởng tượng. Không có ý tưởng nào là tồi cả. Mọi ý tưởng đều được tôn trọng và mọi người cùng nhau chọn ra ý tưởng tốt nhất. Mỗi cá nhân sẽ được phát triển một cách tích cực và nâng cao hiệu suất khả năng làm việc, cũng như khả năng giải quyết các vấn đề.
Không có vấn đề nào không thể giải quyết!
